Lời mở đầu
Nguyễn Trần Thủy Tiên
Tại Việt Nam, người Điếc nỗ lực hàng ngày để tham gia vào xã hội và tạo điều kiện thuận lợi để đưa các ngôn ngữ bằng ký hiệu Việt Nam vào lĩnh vực giáo dục, việc làm và các tổ chức hiệp hội cộng đồng. Vào những năm 1980, chính phủ Việt Nam bắt đầu mở các trường chuyên biệt dành cho học sinh Điếc; kể từ thời điểm đó, các bậc cha mẹ đã đăng ký cho trẻ Điếc đi học và thường phải trả thêm phí với hy vọng rằng con họ có thể học nói tiếng Việt. Các nhà giáo dục và phụ huynh cũng đã tham khảo ý kiến chuyên gia trong quá trình này. Trong khi đó, học sinh Điếc đã phải rất chật vật trong những lớp học mà các em hầu như không hoặc tiếp cận ngôn ngữ hoặc tiếp cận rất hạn chế. Hiện trạng này hiện vẫn đang tiếp tục xảy ra.
Có rất ít cán bộ nhà nước ủng hộ các ngôn ngữ bằng ký hiệu tiếng Việt. Tuy nhiên, sự quan tâm của chính phủ và cộng đồng đối với người Điếc đã tăng lên đáng kể so với 5 năm trước đây. Thế nhưng dù nhận được nhiều sự quan tâm hơn, việc người Điếc đạt được những thành tựu trong học vấn, công việc và thành công trong xã hội vẫn là điều “gây tiếng vang” ở Việt Nam. Nói cách khác, những thành tựu này được coi là bất thường và đáng ngạc nhiên. Điều này là không công bằng đối với người Điếc.
Người Điếc đã đóng góp vào nhiều lĩnh vực ở Việt Nam như xây dựng chương trình giáo dục, lập kế hoạch và đóng góp vào chính sách ngôn ngữ, đào tạo việc làm, tham gia dự án nghiên cứu, tham gia vào lĩnh vực nghệ thuật văn hóa như múa, phim và truyền thông kỹ thuật số. Để người Điếc có thể đóng góp nhiều hơn kiến thức, kỹ năng và sự sáng tạo của mình, các nhà lãnh đạo xã hội của người Điếc cần những người nghe ở Việt Nam — và những người ủng hộ là người Điếc và người nghe trên khắp thế giới — chiêm nghiệm sâu sắc về những rào cản khiến người Điếc không có được vị trí bình đẳng trong xã hội Việt Nam ngày nay. Hãy tìm hiểu về những trải nghiệm và ủng hộ việc người Điếc giữ vai trò lãnh đạo, không chỉ trong các hoạt động cộng đồng Người Điếc mà còn trong tất cả các lĩnh vực của xã hội.
Cuốn sách này góp phần chia sẻ những trải nghiệm của người Điếc và tăng cường sự ủng hộ đối với sự lãnh đạo người Điếc ở Việt Nam. Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sống của người Điếc ở Việt Nam. Chúng tôi hy vọng rằng bạn sẽ ủng hộ các chương trình giáo dục phổ thông đến hết lớp 12 dành cho Điếc giảng dạy bằng ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam. Khi học sinh Điếc được tiếp cận với ngôn ngữ tự nhiên của mình sớm và được giáo dục đầy đủ, các em có thể đạt được những thành tựu xuất sắc trong học tập và trở thành những nhà lãnh đạo trong ngành nghề mà mình đã chọn. Hiện tại, chúng ta cần nhiều hơn nữa những người Điếc có trình độ cao đẳng hoặc đại học. Chúng ta cần những giáo viên Điếc trong các trường từ cấp tiểu học cho đến cấp cao đẳng. Chúng ta cần những giáo viên Điếc có thể dạy ngôn ngữ bằng ký hiệu Việt Nam và những người có thể dạy các phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam (NNKH Việt Nam). Chúng ta cũng cần những người quản lý giám sát các hoạt động của nhà trường và tác động đến chính sách.
Và chúng tôi mong muốn dịch cuốn sách này sang các ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam và tiếng Việt. Càng nhiều người Điếc và người nghe ở Việt Nam chia sẻ trải nghiệm, thì cuộc đấu tranh của chúng ta sẽ càng được coi là một phần của lịch sử dân tộc, đã và đang làm cho xã hội Việt Nam mạnh mẽ hơn.
Nguyễn Trần Thủy Tiên có bằng Cao đẳng Sư phạm Tiểu học về giáo dục cho người Điếc tại Đại học Đồng Nai ở tỉnh Đồng Nai, Việt Nam và Thạc sĩ Sư phạm Ngôn ngữ Ký hiệu tại Đại học Gallaudet ở Washington, DC.